Het solidair-individualisme van Marcel De Beukeleer

• 06-11-2023 @ 14:18
• 25 Likes
• 28 Views

• Painting
• Plumbing
• Furniture

Schaf de notie ‘gezin’ af. Zet het individu centraal.

Dat is één van de boodschappen uit het boek “Het solidair-individualisme” van Marcel De Beukeleer. 

De auteur herinnert ons eraan dat bij de Sociale Zekerheid voor de Tweede Wereldoorlog amper rekening werd gehouden met de gezinssituatie van de werknemer. Alle uitkeringen waren verbonden met de individuele werknemer. Het is pas in 1944 dat de notie ‘gezinshoofd’ werd ingevoerd. Waarom? België telde veel oorlogsweduwen die amper het hoofd boven water konden houden en er liepen veel werkloze oud-strijders rond. Dus zocht de overheid naar betaalbare sociale uitkeringen en zo introduceerde ze het begrip ‘gezinshoofd’. En vergeet niet, in die tijd kende men vooral grote gezinnen, met één kostwinner per huishouden. 

We zijn nu 75 jaar later, de situatie is totaal veranderd, de gezinnen zijn kleiner, de meesten zijn tweeverdieners, het aantal echtscheidingen blijft hoog, en dus komen er steeds meer nieuw samengestelde gezinnen. En bovenal: het aantal alleenwoners neemt steeds meer toe - vooral in de steden Brussel (46%), Leuven (49%), Antwerpen (43%), Gent (41%). Kortom: het gezin is niet langer de hoeksteen van de maatschappij. En toch houdt de overheid nog steeds geen rekening met de veranderingen in de maatschappij. 

Het afschaffen van de notie ‘gezinshoofd’ of gezinsinkomen zou niet alleen logischer zijn, het heeft dan ook nog voordelen, berekende De Beukeleer. Het is in de praktijk véél gemakkelijker om enkel het individu als uitgangspunt te nemen.  Het is eenvoudiger. Denk aan de mensen die een uitkering ontvangen en moeten aantonen dat ze NIET samenwonen, want anders wordt hun uitkering verminderd. Niets belet die mensen om wel degelijk te gaan samenwonen of te huwen of aan co-housing te doen. Maar als de administraties al deze wijzigende omstandigheden niet meer in kaart moeten brengen, kunnen ze héél véél besparen. 

Tot slot wimpelt De Beukeleer het idee weg als zou de toenemende individualisering van de maatschappij de mensen egoïstischer maken. De Beukeleer stelt een onverwachte paradox vast: hoe individueler een samenleving is, hoe meer solidair de individuen onder elkaar zijn. “Om daar toe te komen vraagt dat een andere organisatie van onze maatschappij. Er moeten nieuwe afspraken komen om beter en vooral gelukkiger samen te leven. Dat vraagt ook een hele mentaliteitsomslag, die wellicht een hele generatie duren zal.” Verwar individualisme (het geloof er in) niet met individualisering (de evolutie ernaartoe).

De Beukeleer steekt ons ook nog een hart onder de riem. Elke verandering is ooit begonnen met het ondenkbare. En telkens is het ondenkbare toch tot stand gekomen door de durf van pioniers, de verbetenheid van actievoerders, de inzet van velen en het geloof van mensen. 

Uit Marcel De Beukeleer. 'Het solidair-individualisme. Humanistische toekomstvisie op gezin, fiscaliteit, werk en sociale bescherming'. Uitgever Gompel&Svacina. 120 blz. €23. Meer info op: https://solidair-individualisme.be